برخي از كارشناسان معتقدند زندان هارون الرشيد آتشكده اي باستاني بوده و متعلق به دوره ساسانيان است.
شهر هاي تاريخي و باستاني ايران كه در استان تهران واقع شدند كم نيستند و اگر بخواهيم سري به آن ها بزنيم شايد باورمان نشود كه زير گوش‌مان چه آثار تاريخي و باستاني اي قرار داشته و از آن بي خبريم. ري يكي از همين شهر هاست. در استان تهران است و پر از جاذبه هاي تاريخي و طبيعي. سن و سال آن به دوره قبل از اسلام مي‌رسد. اگر ساكن پايتخت باشيد مي‌توانيد يك تور يك روزه براي خود ترتيب دهيد و از ديدني هاي شهر ري لذت ببريد. اگر هم ساكن نقطه ديگري از ايران هستيد با خواندن اين مقاله گردشگري مي‌توانيد مقصد خود را به ين شهر انتخاب كرده و به آن سفر كنيد.
چرا شهر ري؟
حتي خيلي پيش از آنكه تهران، تهران بشود؛ شهر ري، وجود داشته و تقريباً يكي از قديمي ترين شهرهاي ايران است. هرچند قدمت اصلي شهر ري مشخص نيست اما محققان در باستاني بودن آن يك نظر دارند و جوابشان «بله» است. جاذبه هاي تاريخي و جاذبه هاي طبيعي دارد و مي‌تواند مقصد خوبي براي يك روز تعطيل شما باشد.
اگر از خيلي ها بپرسيد شهر ري چه جاذبه ديدني دارد؟ بيشتر اوقات به شما بقعه شاه عبدل عظيم، بازار و نهايتاً برج طغرل يا چشمه علي را پيشنهاد خواهند داد. اما كافي است تصميم بگيريد و روزي مسافر ري شويد تا ببينيد به هيچ عنوان ديدني هاي ري، انگشت شمار نيستند. تاريخي كهن پشت آن ها خوابيده و كلي نظر شما را راجع به اين شهر تغيير خواهد داد. پس با مجله دلتا همراه شويد.
برج طغرل شهر ري
در منطقه ابن بابويه شهر ري، جايي سرسبز و دل نشين است. درختان بسيار و گل هاي رنگارنگ دارد، يك بناي آجري 900 ساله ميان آن قد علم كرده كه برج طغرل نام دارد، يادگار دوره سلجوقي و آرامگاه بنيان گذار اين سلسله، «طغرل بيك سلجوقي» است. در شرق آرامگاه ابن بابويه ايستاده و تمام قد بازتابي از فرهنگ و تمدن سلجوقيان در ايران است. برجي است شبيه عقربه‌هاي ساعت كه مي‌توانيد از روي تابش آفتاب بر روي كنگره هاي بنا، زمان روز را تشخيص دهيد.
طراح آن مشخص نيست. كتيبه يا دست نوشته اي هم از او، و يا راجع به او در بنا قرار نگرفته است، اما با اين حال برخي مي‌گويند معمار اين بنا «محمد امين معمارباشي» است. اينجا همچنين آرامگاه پدر تاريخ ايران و اديب معاصر «محمد محيط طباطبايي» است. در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده و از جاذبه هاي ديدني شهر ري است.
آرامگاه ابن بابويه ري
ابن بابويه نيز يك آرامگاه است. شيخ صدوق، «ابوجعفر محمد بن علي بن حسين» آنجا دفن شده است. مكاني است كه در گورستان قديمي پايتخت قرار گرفته. بنايي هشت ضلعي دارد با ايواني با قوس بزرگ رومي. با آينه كاري تزئين شده و يك كتيبه به خط نستعليق از آيات قرآن، در اين آرامگاه وجود دارد. «ميرزا عمو» از خوشنويسان نامي دوره سلطنت «ناصرالدين شاه» نويسنده آن است و مكان خوبي براي ثبت تصاويري از رقص آفتاب در يك مكان تاريخي است.
آتشكده بهرام
در ۱۲ كيلو متري جنوب شرقي شهر ري وقتي به سمت ورامين مي‌روي، آتشكده اي بر بلنداي تپه اي در روستاي قلعه نو قرار دارد.خيلي از گردشگران راجع به اين آتشكده اطلاعاتي دارند و ممكن است در سفرتان تعدادي گردشگر خارجي را هم ببينيد. اين آتشكده به جاي مانده از دوره ساساني است و به غير از بهرام، به آتشكده ري و چون روي دو پايه بزرگ بنا شده و از دور شبيه به ميل است، به تپه ميل هم شهرت يافته است.
بي بي شهربانو شهر ري
بر فراز صخره‌اي كوهستاني كه در دامنه جنوبي كوهي به همين نام،در محوطه‌اي با ديوار سنگي آرامگاه بي بي شهربانو جاي گرفته است. براساس كتيبه اي كه در اين آرامگاه وجود دارد و همچنين باور برخي اهالي منطقه، «شهربانو» همان همسر امام سوم، «امام حسين» است كه راجع به آن شنيده‌ايد.
چشمه علي شهر ري
يكي از نقاط باستاني، ديدني و تفريحي شهر ري چشمه علي است عمري ۸ هزار ساله دارد. مي‌گويند آبي پر از خاصيت دارد. از دل صخره اي بزرگ مي‌جوشد، به سوي جنوب جاري شده و سپس به جنوب شرقي مي‌رسد. جالب است به شما بگويم در قديم بسياري فرش فروش ها و اكثر تهراني ها، قالي ها و فرش هاي خود را به اينجا آورده و مي‌شستند. چرا كه معتقد بودن رنگ فرش در اين آب جلا يافته و براق تر مي‌شود!
باروي ري
باروي ري، بالاي نقش بر جسته فتحعلي شاه واقع است، با قدمتي ۶۰۰۰ ساله و احتمال دارد متعلق به دوران مادها باشد. ديواري است كه مشخص شده كاربرد تدافعي و نظامي داشته است و دور تا دور شهر را در دوران حكومت اشكانيان پوشانده بوده. امروزه فقط حدود ۳ كيلومتر از بقاياي آن باقي است كه قسمتي از آن بر صخره چشمه علي امتداد يافته است.
نقش برجسته شهر ري
همان طور كه گفته شد، شهر ري از آن شهر هاي باستاني و تاريخي استان تهران است. در همان نزديكي چشمه علي در دامنه همين باروي ري، بقاياي نقش برجسته اي تاريخي به چشم مي‌خورد كه فتحعلي شاه را سوار بر اسب و در حال نيزه زدن به يك شير به نمايش گذاشته و گويا به دستور «فتحعلي شاه قاجار» حجاري شده باشد.
بقعه جوانمرد قصاب
يكي از شخصيت هاي نيمه افسانه اي نامش را در تاريخ ايران حتماً شنيده‌ايد «جوانمرد قصاب» است. بقعه اي دارد در نزديكي شهر ري كه محله اطراف هم به همين نام معروف شده. مقبره «ابو العباس قصاب آملي» است كه بين اهالي و مردمان زمانه اش به «ابو العباس قصاب جوانمرد» معروف شد. مي‌گويند از هواخواهان علي ابن ابي طالب بوده و داستاني از او نقل مي‌كنند كه بين مردم شهر ري معروف است.
تالاب عشق آباد
شايد در تهران نتوانيد مكاني مناسب براي پرنده نگري بهتر از تالاب عشق آباد بيابيد. اين تالاب پديد آمده در شهر ري، يكي از بهترين مراكز براي پرنده نگري است كه نزديك به ۱۴۰ گونه پرنده مختلف را در اين تالاب شناسايي كرده‌اند. پوشش گياهي آن ني است و مي‌توانيد عكس هاي جالبي از آنجا به ثبت برسانيد.
حرم و بازار شاه عبد العظيم شهر ري
مدفن شاه عبد العظيم «عبد العظيم حسني» شهر ري، يكي از معروف ترين زيارتگاه هاي تهران به شمار مي رود. مانند ديگر مكان هاي زيارتي، مجموعه اي ديدني از حرم‌ها و گنبد ها، رواق ها، ايوان ها، صحن ها و مساجد متعدد است كه معمولاً هر تهراني يك با ر به آنجا سر زده است.
بازاري جذاب هم در شهر ري است كه در شمال اين حرم واقع شده و به نام بازار شاه عبد العظيم هم شناخته مي‌شود. از دو راسته بازار كه يك چهار سوق دارد، تشكيل شده و در دوره اي به دست امير كبير باز سازي شده است. مي‌توانيد در كنار زيارت خود، اجناس مختلف را به عنوان سوغاتي هاي سفرتان براي نزديكان بياوريد.
قلعه گبري
يكي ديگر از بناهاي قديمي شهر ري قلعه گبري نام دارد. در شهرك علايي و در محله اي به همين نام قرار گرفته است. دو هزار سال سن دارد و قدمت آن به دوره ساسانيان مي رسد.
متاسفانه برج و بارو هاي اين قلعه در گذر زماني طولاني فرسوده و تخريب شده است. امروز فقط، ديواره هاي خشتي و گلي طولاني و مرتفعي از آن به جاي مانده كه مي‌تواند براي تاريخ گردان بسيار ديدني باشد.
دژ رشكان
بر بالاي كوهي دژ رشكان را خواهيد يافت كه يكي از چهار قلعه محافظ ري بوده است. با ساختاري كه متشكل از لاشه سنگ و ساروج است و به دوره اشكانيان تعلق دارد. در گذشته به فخر آباد نيز معروف بود. تعدادي كاخ و اسلحه خانه نيز در آن وجود داشت كه تا زمان قاجار نيز ديده مي‌شد. اما امروز تنها بقاياي آن روي كوهي استوار است. در ديوار هاي غربي اين دژ سوراخ هايي ديده مي‌شود كه مخصوص تيرو كمان بوده است.
ارگ سلجوقي
در مقابل دژ رشكان، ارگ سلجوقي كه فقط ديواره ضلع شمالي اش ديده مي‌شود، قرار دارد. تعدادي آثار سفالي از آنجا پيدا شده است كه در موزه دوران اسلامي قرار گرفته اند. در فهرست آثار ملي ايران با توجه به ارزش تاريخي اش به ثبت رسيده و از آن با نام هاي دار الاماره يا سراي ايالت نيز در كتب تاريخي عصر سلجوقي نام برده شده است.
برج يزيد
برج نقاره خانه كه به برج يزيد معروف است، در شمال شهرستان ري در غرب امين آباد بنا شده و حدوداً هزار سال پيش به دستور «بزرگ اميد» به عنوان محل دفنش ساخته شده است. درواقع اين مكان را ساخت تا استخوان هايش را پس از مرگ در آنجا دفن كنند.
زندان هارون الرشيد
از دوران آل بويه نيز بنايي در شهر ري به جاي مانده و زندان هارون الرشيد است. اما خوب است بدانيد اصلاً كاربري زندان نداشته و فقط به دليل برخي افسانه ها به اين نام معروف شده است.
برخي از كارشناسان ديگر نيز معتقدند اين بنا كه در دو طبقه ساخته شده، با ۱۰ متر ارتفاع، آتشكده اي باستاني بوده و متعلق به دوره ساسانيان است.
امیکرون و آنچه درباره خطرات ابتلا به آن باید بدانید